Zihnimiz gerçeği farklı yorumlamamıza yol açabilir. Zihnimizin bizi aslında gerçeğe uymayan şekilde ikna etmesine “Bilişsel Çarpıtmalar” ya da “Düşünce Hatası” adı verilir. Gerçeği yansıtmayan bu çarpıtmalar olumsuz duygulara ve de davranışlara yol açmaktadır.
En yaygın örnekler;
“Ben ne zaman yeni bir şey yapmaya çalışsam başarısız oluyorum”
“Çok çalışmalıyım ve hep başarılı olmalıyım”
“Hiç kimse beni anlamıyor”
“Madem en güzeli olmayacak o zaman hiç başlamayayım”
“Yapayalnız kalacağım”
“Ben aptalın tekiyim”
“Benim sorumsuz bir insan olduğumu düşünüyor”
“Böyle hissediyorum, demek ki doğru”
☘️Bu örnekleri okurken belki siz de kendinizden bir ize rastlamış olabilirsiniz.
Prof. Dr. Hakan Türkçapar'ın bilişsel çarpıtma tanımlamasını paylaşarak yazımızı noktalamak isteriz:
"İnsan zihnini bir fabrikaya benzetirsek bu fabrika hammadde olarak çevreden gelen bilgiler, veriler ve algılardan bazılarını alarak işler.
Diyelim ki bir bisküvi fabrikası birçok farklı şeyden hammade alarak un, şeker, yağ gibi hammaddeleri alır, sonra da bunları işleyerek bisküviye dönüştürür.
Eğer bu fabrika bir kek fabrikasıysa bu kez aynı hammaddelerden ortaya çıkan ürün kek olur.
Yaşadığımız olaylar ve algılarımızı da aynı şekilde zihnimiz işler ve bir ürün ortaya koyar. Örneğin bazı kişilerin zihni yaşanan olayları ve algıları genellikle gerçeğe pek uymayan biçimde felakete dönük olarak yorumlar, başka bir kişi ise olan biten çoğu şeyin kendisiyle ilgili olduğunu düşünür, işte bu tür düşünce işleme eğilimlerine düşünce hatası diyoruz."
Alara Candan Yağcı
